اهل سنت اعتقاد به خلافت پس از پیامبر اکرم دارند به گونه ای که عقیده دارند پیامبر قبل از مرگ برای خود جانشینی انتخاب نکرده است و لذا خلیفه توسط مردم با بیعت همگانی و یا رای گیری در جایی که بیعت همگانی به خاطر کثرت بیعت کننده امکان پذیر نیست منتصب میشود. خلیفه با توجه به رای مردم انتخاب میشود و نیازی نیست عالِم به مقررات دینی باشد و همین که اکثریت جامعه وی را به عنوان حاکم انتخاب کنند مطابق آیه ی شوری( مستند اهل سنت برای خلافت) حاکم می شود و چنانچه مردم از حاکم روی گردانند حاکم مقبولیت خویش را از دست میدهد.
اما در فقه شیعه امامت وجود دارد. مطابق این فقه پیامبر آن گونه شخصی نبوده است که جامعه ی اسلامی را بدون مراقب به حال خود رها کند. اهل تشیع اعتقاد دارند خداوند به پیامبر امر کرده است که برای پس از مرگ پیامبر از طرف خدا جانشین تعیین کند و فرزندان آن جانشین نیز به ترتیب حاکم هستند تا امام دوازدهم که غایب میشود ولی امامت وی تا کنون ادامه دارد. باید اشاره کرد که رکن اساسی امامت در جامعه ی اسلامی عصمت است و برای همین نیز هست که امام تنها از جانب خدا انتخاب میشود چرا که تنها وی از عصمت بندگانش اطلاع دارد و اینکه جانشینی برای دوران غیبت از طرف امام دوازدهم انتخاب نشده است. منتها آیت الله خمینی با تز ولایت مطلقه ی فقیه با استناداتی عقلانی و نقلی از جمله رجوع مکلف به ولی در زمان غیبت و وم برپایی قوانین اسلامی در عصر غیبت اعتقاد به ولایت فقها به طور مطلق آن را دارد.
اما نتیجه ی بحث در اینجاست که به نظر میرسد ولایت دنباله ی خلافت است و نه امامت چرا که رکن اساسی در امامت، عصمت است و ولی فقیه فردی معصوم نیست و عدم عصمت و انتخاب نشدن از جانب خدا به واسطه ی امام دوازدهم و شورایی بودن انتخاب ولی فقیه در تضاد با اطلاق ولایت در مورد فقیه است. همچنین باید عنوان کرد در تز ولایت فقیه، ولی فقیه نیازی به مقبولیت توسط جامعه بر خلاف خلافت ندارد و به نظر می رسد ولایت همان خلافت است با این تفاوت که اولا ولایت بر خلاف خلافت نیازی به مقبولیت جامعه ندارد و تنها مشروعیت ولی کافی است و ثانیا ولی فقیه بر خلاف خلیفه مم به تسلط بر قواعد و مقررات دینی است. در انتها باید عنوان کرد که ولایت مطلقه ی فقیه با توجه به گستره ی اختیارات فقیه مقامی همانند امامت پیدا کرده است که در اصل بر پایه ی خلافت است و نه امامت.
درباره این سایت